Hiểu đúng về thuốc kháng sinh trị viêm hô hấp

Khàng sinh rất hay được chỉ định trong các bệnh viêm hô hấp như viêm họng, ho, viêm amidan...

Chỉ định kháng sinh viêm đường hô hấp

Kháng sinh được chỉ định rất thường xuyên cho các bệnh viêm hô hấp, tuy nhiên bạn cần biết đến một số lưu ý sau đây để đạt được hiệu quả điều trị và hạn chế tác dụng phụ của kháng sinh gây ra:

Nguyên tắc sử dụng kháng sinh

• Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn:

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh lý trên đường hô hấp đôi khi không phải đến từ vi khuẩn mà có thể đến từ virus, nấm,…Vì vậy khi thấy có các dấu hiệu bất thường tại họng hay phế quản người bệnh không nên vội vàng sử dụng kháng sinh bởi kháng sinh chỉ có tác dụng trên vi khuẩn.

Trước khi sử dụng kháng sinh người bệnh cần được thăm khám lâm sàng, làm một số xét nghiệm bao gồm xét nghiệm máu, hóa sinh, x-quang, cấy dịch để xác định loại vi khuẩn mà bệnh nhân mắc phải. Trong trường hợp, điều trị khẩn cấp hoặc đã cấy khuẩn nhưng không phát hiện ra loại vi khuẩn mắc phải thì sử dụng theo kinh nghiệm của bác sĩ [1].

• Lựa chọn kháng sinh phù hợp:

Việc lựa chọn kháng sinh phụ thuộc các yếu tố: vi khuẩn gây bệnh, vị trí nhiễm khuẩn, cơ địa bệnh nhân. Bệnh nhân cần được thăm khám kĩ lưỡng để định hướng mầm bệnh cũng như xác định độ nhạy của vi khuẩn với kháng sinh. Mỗi vị trí trên cơ thể lại có tính thấm kháng sinh cũng như đáp ứng với hoạt lực kháng sinh khác nhau.  Trên từng bệnh nhân, sinh khả dụng của kháng sinh cũng khác nhau

• Phối hợp kháng sinh hợp lý

Việc phối hợp kháng sinh làm tăng phổ tác dụng, làm mạnh tác dụng, giảm khả năng kháng thuốc. Tuy nhiên, phối hợp kháng sinh cần có sự cố vấn của dược sĩ lâm sàng hoặc bác sĩ chuyên khoa tránh tương tác thuốc gây ra các phản ứng có hại trong cơ thể bệnh nhân.

• Sử dụng kháng sinh đủ thời gian, đúng liều

Tùy vào tình trạng sức khỏe cũng như đáp ứng của bệnh nhân với từng loại kháng sinh mà thời gian sử dụng khác sinh lại khác nhau. Tuy nhiên thông thường kháng sinhn sẽ được chỉ định sử dụng từ 5-10 ngày với nhiễm khuẩn nhẹ và kéo dài hơn với những nhiễm khuẩn nặng.

Sử dụng kháng sinh đủ thời gian, đúng liều

Trong quá trình sử dụng thuốc cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định bác sĩ. Không tự ý tăng giảm liều khiến bệnh không những không dứt điểm mà còn nặng hơn và làm tăng nguy cơ kháng thuốc.

Chỉ định kháng sinh trong điều trị viêm đường hô hấp trên

Với những trường hợp viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm abidan,… nguyên nhân do virus có thể lên đến 80% và do vi khuẩn chỉ chiếm khoảng 5% vì vậy cần hết sức lưu ý không sử dụng kháng sinh bừa bãi trong trường hợp này. Chỉ sử dụng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ và được làm kháng sinh đồ. Các kháng sinh thường được sử dụng trong điều trị viêm đường hô hấp trên do nhiễm khuẩn là:

• Nhóm thuốc beta-lactamin: amoxicillin kết hợp với axít clavulanic, cephalexin, ceftriaxone…
• Nhóm thuốc macrolid: clarithromycin, erythromycin, azithromycin…

Chỉ định kháng sinh trong điều trị viêm đường hô hấp dưới

Viêm đường hô hấp dưới đặc biệt là viêm phổi đa phần do sự tấn công của vi khuẩn. Tuy nhiên, người bệnh nhất định không được tự ý sử dụng kháng sinh. Mà cần thăm khám cẩn thận và tuân thủ theo đúng nguyên tắc sử dụng kháng sinh. Tránh hiện tượng nhờn thuốc, kháng thuốc gây rất nhiều khó khăn trong lần điều trị tiếp theo hơn nữa cũng khiến bệnh viêm hô hấp rất dễ bị tái phát.

>>Xem thêm: Kháng sinh điều trị viêm phế quản

Sai lầm trong điều trị kháng sinh điều trị các bệnh hô hấp

• Sử dụng kháng sinh không đúng bệnh

Có rất nhiều người cứ thấy các dấu hiệu viêm đường hô hấp như ho, khó thở, đau họng,… là vội vàng sử dụng kháng sinh mà không chịu tìm hiểu rõ căn nguyên bệnh.

Như đã nói trên, có đến 80% viêm họng là do vi rus nên sử dụng kháng sinh không những không chữa được bệnh mà còn có thể gây nhờn thuốc, kháng thuốc. Hoặc những trường hợp bệnh nhân cảm thấy họng nhiều đờm, ho liên tục, khó thở,… thì cũng có thể đó là dấu hiệu của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính -  một bệnh đường hô hấp mãn tính không liên quan đến vi khuẩn.

Sử dụng kháng sinh chỉ vô ích. Vì vậy, khi thấy hệ hô hấp của mình có các dấu hiệu lạ bất thường hãy đến bác sĩ thăm khám để được kê đơn hiệu quả tránh tình trạng lạm dụng kháng sinh.

• Sử dụng sai liều, sai thời gian cũng là một trong những sai lầm thường gặp trong sử dụng kháng sinh:

Tâm lý chung dựa trên sự hiểu biết không đầy đủ của rất nhiều người bệnh thường là “thuốc tây nó hại” lắm, cho nên chỉ cần uống mấy liều thấy đỡ rồi thì thôi, chứ uống làm gì nhiều cho hại người.

Nhưng kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn, chỉ có sử dụng đúng liều, đủ thời gian thì mới đem lại hiệu quả trị bệnh. Bằng không, khi kháng sinh chưa đạt tới nồng độ để diệt khuẩn triệt để chúng có thể sống lại và tồn tại một cách mạnh mẽ hơn.

 Đó là lý do vì sao phải dùng kháng sinh đủ ngày, dùng kháng sinh là phải “đánh” tận gốc vi khuẩn. Tùy theo liều dùng mà kháng sinh thông thường cần phải uống đủ 7 - 10 ngày thì vi khuẩn mới “sạch” được [2].

Sai lầm trong điều trị kháng sinh điều trị các bệnh hô hấp

• Lựa chọn sai nhóm kháng sinh:

Không phải kháng sinh nào cũng có thể tiêu diệt được tất cả các loại vi khuẩn. Việc dùng kháng sinh có hiệu quả hay không phụ thuộc vào tính nhạy cảm của kháng sinh đó với vi khuẩn hay nói cách khác vi khuẩn có thuộc phổ tác dụng của kháng sinh không. Vì vậy, việc sử dụng bừa bãi, không xác định vi khuẩn trước khi sử dụng là một trong những sai lầm dẫn đến điều trị kháng sinh kém hiệu quả.

>>Xem thêm: Sai lầm trong điều trị viêm phế quản mãn

Kháng sinh là một thuốc điều trị theo đơn, theo đúng nguyên tắc người bệnh chỉ được dùng khi có chỉ định của bác sĩ. Do đó, khi thấy các dấu hiệu bệnh lý liên quan đến viêm nhiễm từ vi khuẩn người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị. Đặc biệt không nên tùy tiện dùng kháng sinh trị ho hay trị các chứng viêm đường hô hấp mà không có đơn thuốc bác sĩ.

Dược sĩ Thu Hương

Tài liệu tham khảo:

1. Dược lý đại cương I – Đại học Dược Hà Nội
2. Bacsinoitru.com

Bạn có thể gọi tới số 18000055 để được dược sĩ có chuyên môn của chúng tôi tư vấn miễn phí về cách sử dụng kháng sinh hợp lý.

Khi mắc những bệnh hô hấp mạn tính như viêm phế quản mạn tính, hen suyễn, COPD  bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để có thể sử dụng kết hợp các sản phẩm thảo dược thiên nhiên hô trợ điều trị trieju chứng bệnh như sản phẩm Bảo Khí Khang. Để mua hàng, vui lòng click TẠI ĐÂY

*Sản phẩm này không phải là thuốc không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh